Σκοπός του εργαστηρίου είναι η ανάδειξη της τέχνης της ξερολιθιάς μέσα από την εμπειρία των ντόπιων μαστόρων, η διδασκαλία της σε νεότερους επαγγελματίες (οικοδόμους, παραγωγούς κλπ) αλλά και η παρουσίασή της στο ευρύτερο κοινό, με έμφαση στους μαθητές και τη νεότερη γενιά εν γένει. Ο συνολικότερος στόχος της δράσης είναι η εξοικείωση του κοινού με τις ξερολιθικές κατασκευές και την πολυδιάστατη σημασία τους, καθώς και την ανάγνωση του ανθρωπογενούς νησιωτικού τοπίου, όπως έχει διαμορφωθεί από αυτές.
Η τέχνη της ξερολιθιάς, η κατασκευή δηλαδή με λίθους χωρίς κανένα συνδετικό υλικό (εν ξηρώ), έχει εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 2015, ενώ το 2018 εγγράφηκε και στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO, 2003). Τα δύο αυτά ορόσημα υπογραμμίζουν τη σπουδαιότητα της τέχνης της ξερολιθιάς και τη διεθνή αναγνώρισή της ως πολιτισμικό στοιχείο που οφείλουμε να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε.
Η Αμοργός αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα νησιού των Κυκλάδων όπου η παράδοση και η τουριστική ανάπτυξη συνυπάρχουν αρμονικά. Πολλά στοιχεία της τοπικής παράδοσης επιβιώνουν ακόμα στο νησί και αποτελούν σημαντικό κομμάτι του τουριστικού προϊόντος. Εξέχουσα θέση κατέχει το δίκτυο μονοπατιών, με τον περιπατητικό τουρισμό να συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία του νησιού. Σε αυτά τα πλαίσια, η προστασία και ανάδειξη του Αμοργιανού τοπίου, με το πλήθος μονοπατιών, αναβαθμίδων (χτιών), τοίχων, αγροτικών κτισμάτων, μύλων και πηγών, αποτελεί κύρια προτεραιότητα. Από την άλλη πλευρά, ο άνυδρος και βραχώδης χαρακτήρας του νησιού επέβαλε στο παρελθόν τη δημιουργία αναβαθμίδων για την επιβίωση των κατοίκων του. Η εγκατάλειψη της πρακτικής αυτής έχει ήδη ορατά αποτελέσματα, με τη σταδιακή ερημοποίηση του τόπου, την αδυναμία συγκράτησης υδάτων και εδάφους αλλά και το κατά τόπους κλείσιμο των μονοπατιών. Συνδυάζοντας τις παραπάνω παραμέτρους, κρίνεται απαραίτητη η ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των αρχών ως προς τη σημασία της διατήρησης και ανάδειξης της τέχνης της ξερολιθιάς, η αναγνώριση της αξίας των «πετράδων» και η συνέχιση της δραστηριότητάς τους.
Το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» θα κινηθεί σε τρεις άξονες.
- Ο πρώτος άξονας θα αφορά στις εργασίες αποκατάστασης τμήματος αναλημματικών τοίχων εκατέρωθεν του σηματοδοτημένου μονοπατιού 4, σε κόμβο του έξω από το χωριό Στρούμπος στην περιοχή της Λαγκάδας.
- Ο δεύτερος άξονας θα πραγματοποιηθεί στο πεδίο και θα περιλαμβάνει το πρακτικό κομμάτι του Εργαστηρίου Ξερολιθιάς που θα διεξαχθεί από τις 11 έως τις 15 Οκτωβρίου 2021 και θα αφορά στις κυρίως εργασίες αποκατάστασης των ξερολιθικών κατασκευών στη θέση που αναφέρθηκε παραπάνω. Οι εργασίες θα καθοδηγούνται από τρεις ντόπιους μάστορες και θα υλοποιούνται με τη συνδρομή των μαθητευόμενων εργατών/συμμετεχόντων. Στις εργασίες θα παρευρεθούν και οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Αμοργού, στα πλαίσια εκπαιδευτικής εκδρομής.
- Ο τρίτος άξονας θα περιλαμβάνει το θεωρητικό κομμάτι του Εργαστηρίου Ξερολιθιάς, με ομιλίες από προσκεκλημένους ομιλητές, ειδικούς στους τομείς της ξερολιθιάς, των παραδοσιακών τεχνών και των αναβαθμίδων. Οι ομιλίες θα πραγματοποιηθούν τις απογευματινές ώρες και θα είναι ανοιχτές στο κοινό. Παράλληλα, προβλέπεται η παρουσίασή τους και στο Γυμνάσιο-Λύκειο Αμοργού, κατά τη διάρκεια σχολικών ωρών.
Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας:
info@mitato-amorgos.com | +30 6932 889003 (Μαρία) | +30 6944 326036 (Σεμέλη)
Το Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» πραγματοποιείται με χορηγία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και της Blue Star Ferries, με την υποστήριξη του Cyclades Preservation Fund και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αμοργού.
Αναλυτικά το πρόγραμμα της δράσης:
9:00 am. Πεδίο (έξω από τον οικισμό Στρούμπος):
Ομιλία κ. Ελένης Παγκρατίου-Αλεξάκη, αρχιτέκτονα: Βασικές αρχές για την κατασκευή ξερολιθικών τοίχων. Συνοδευτική εισήγηση κ. Δημητρίου Λαγού, κτίστη-λιθοξόου.
Έναρξη των εργασιών και της μαθητείας ξερολιθιάς: Αποκατάσταση ξερολιθικών κατασκευών (αναλημματικών τοίχων) και βελτίωση μονοπατιού.
18:30. Παλιό σχολείο Λαγκάδας:
Καλωσόρισμα, χαιρετισμοί. Επίσημη έναρξη εργασιών.
8:15 πμ. Γυμνάσιο-Λύκειο και ΕΠΑΛ Αμοργού:
Ομιλίες προσκεκλημένων ομιλητών στους μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Αμοργού.
9:00 πμ. Πεδίο: Εργασίες αποκατάστασης ξερολιθικών κατασκευών / μαθητεία ξερολιθιάς. Επίσκεψη μαθητών στο πεδίο.
18:30. Παλιό σχολείο Λαγκάδας: Ομιλίες (ανοιχτές στο κοινό).
- Ρήγας Ζαφειρίου, Υπεύθυνος προγραμμάτων Κυθήρων, Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA). Η σοφία της παράδοσης: Περιβαλλοντική αξία των ξερολιθικών συμπλεγμάτων στα Μεσογειακά οικοσυστήματα.
- Π. Κωστούλας, Γ. Κουτρόπουλος, αρχιτέκτονες, Ομάδα Μπουλούκι. ‘Επιτόπου-καθοδόν’: Η προσέγγιση του «περιοδεύοντος εργαστηρίου» για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης.
- Δρ Θ. Πετανίδου, Καθηγήτρια, Τμήμα Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το έργο LIFE TERRACESCAPE: πολύ φιλόδοξο για να πετύχει;
- Δρ Ι. Παπαευτυχίου, Δρ αρχιτέκτονας. Η διεθνής πρακτική στις ξερολιθικές κατασκευές. Οι ξερολιθικές κατασκευές στην Ελλάδα.
9:00 πμ. Πεδίο: Εργασίες αποκατάστασης ξερολιθικών κατασκευών / μαθητεία ξερολιθιάς.
9:00 πμ. Πεδίο: Εργασίες αποκατάστασης ξερολιθικών κατασκευών / μαθητεία ξερολιθιάς.
18:30. Παλιό σχολείο Λαγκάδας: Ομιλίες (ανοιχτές στο κοινό).
- Ανδρέας Σ. Μανιάτης, Μέλος του ΔΣ των Ανθέων της Πέτρας. Τα Άνθη της Πέτρας και η μαστορική τέχνη των Λαγκαδινών: Ένα παράδειγμα αναζωογόνησης μιας εμπειρικής τέχνης που σχετίζεται με τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη.
- Ιωάννης Π. Λαγός, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Δασικές Κοιν.Σ.Επ. : Μοχλός ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας.
- Δρ Β. Μεταλληνού, Δρ αρχιτέκτονας. Η Ελεγεία της Πέτρας στα υψώματα της Αιγιάλης Αμοργού.
9:00 πμ. Πεδίο: Εργασίες αποκατάστασης ξερολιθικών κατασκευών / μαθητεία ξερολιθιάς.
18:30. Παλιό σχολείο Λαγκάδας:
Λήξη εργασιών, αποχαιρετιστήρια εκδήλωση.
Το νερό στην Αμοργό – Τα παραδοσιακά συστήματα διαχείρισης ως έμπνευση για το μέλλον
Ένα από τα πλέον κρίσιμα ζητήματα των νησιών αποτελεί η διαχείριση των υδατικών πόρων. Τα περιορισμένα γεωγραφικά όρια, η στροφή της οικονομίας και τοπικής κοινωνίας με τη συνεπακόλουθη εγκατάλειψη της αγροτικής γης, καθώς και οι σύγχρονες προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης και της κλιματικής αλλαγής, γεννούν προβληματισμούς σχετικά με το βιώσιμο μέλλον των ιδιαίτερων αυτών τόπων αλλά και το πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Διαβάστε ΠερισσότεραΚοινωνικές και Ανθρωπολογικές Προεκτάσεις της Αμοργιανής Μαστοριάς και της Τέχνης της Ξερολιθιάς
Το Μιτάτο της Αμοργού γεννήθηκε το 2020 από μια ομάδα ανθρώπων που μοιράζονται κοινούς προβληματισμούς και κοινό όραμα τόσο για το φυσικό όσο και για το ανθρωπογενές περιβάλλον της νήσου Αμοργού αλλά και των Κυκλάδων γενικότερα. Η ενασχόλησή μας με το δίκτυο μονοπατιών, τις στράτες και τις παλιές (πλέον ως επί το πλείστον κλειστές) διαδρομές που συνέδεαν στο παρελθόν τις διάφορες περιοχές της Αμοργού μεταξύ τους, έφερε στην επιφάνεια έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την διατήρηση και την ανάδειξή τους. Αυτός δεν είναι άλλος από τους πέτρινους τοίχους, τις πεζούλες και τις αναβαθμίδες που περιβάλλουν το δίκτυο μονοπατιών, αλλά και διαμορφώνουν όλο το φυσικό τοπίο της περιοχής. Οι πέτρινες αυτές κατασκευές μαρτυρούν τον χρόνο και την εργασία που αφιέρωσαν γενιές ανθρώπων ώστε να δημιουργηθεί το τοπίο αυτό όπως το βλέπουμε σήμερα, καθώς επίσης και μια ανεκτίμητη διαγενεακή τεχνογνωσία, την τέχνη της ξερολιθιάς.
Διαβάστε ΠερισσότεραΕβδομάδα Ξερολιθιάς στην Τήνο – “Χτίζ’με τσι β’λίστρες” με το Σύλλογο «Αμπασάδα»
Από τις 24 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου 2024 βρεθήκαμε στην Τήνο, μετά από πρόσκληση του Συλλόγου «Αμπασάδα», για μια εβδομάδα αφιερωμένη στην Τέχνη της Ξερολιθιάς.
Διαβάστε ΠερισσότεραΜία ακόμα επιτυχής ολοκλήρωση του εργαστήριου ξερολιθιάς «η Αμοργιανή μαστοριά»!
Ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2024 το 3ο Εργαστήριο Ξερολιθιάς «Η Αμοργιανή Μαστοριά» που διοργάνωσε το Μιτάτο της Αμοργού ΑΜΚΕ στον Ποταμό Αμοργού.
Η δράση στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, με 40 συμμετέχοντες και 18 καλεσμένους ομιλητές, μάστορες και εκπροσώπους φορέων από οκτώ νησιά, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό…
Διαβάστε Περισσότερα